Chemische castratie?
In de nasleep van het Belgische zedendrama heeft CDA-Tweede-Kamerlid Hillen een pleidooi gehouden voor de mogelijkheid van 'chemische castratie' bij recidive in zedenmisdrijven....
Mr. Gabi van Driem, advocate te Amsterdam, die veel vrouwen bijstond in zaken tegen verkrachters: 'Nu er rond die Dutroux weer zo'n ophef ontstaat, halen mijn collega's en ik de schouders op. We waarschuwen al jaren voor dit soort mensen. Als je weet wat er allemaal buiten rondloopt, durf je de straat niet meer op. Er is een groep mensen die zo gevaarlijk is, dat je er iets tegen moet doen. Voor eeuwig opsluiten kan in Nederland niet, eeuwig in een tbs-kliniek kan ook niet, al was het maar omdat een psychiater al gauw zegt: het kan wel weer, terwijl het helemaal niet kan. In zo'n geval kan chemische castratie een oplossing zijn. Juridisch zijn er wel mogelijkheden om het de rechter te vragen. Net als bij die gedwongen aidstest, moet de rechter dan het grondrecht van de verdachte afwegen tegen het grondrecht van het slachtoffer.'
Mr. dr. J. Niemandsverdriet van de Van der Hoevenkliniek in Utrecht, gespecialiseerd in de behandeling van daders van zedenmisdrijven: 'Ik vind chemische castratie zo'n rotwoord. Wij spreken liever van medicamenteuze behandeling om de seksuele driften te onderdrukken. In een aantal gevallen kan dat een oplossing zijn, ja. We gebruiken dat ook al ook al jaren, in combinatie met psychotherapeutische behandeling. Veel mensen zien het zelf ook als een geschikt middel om zich meer in de hand te houden. Gedwongen toediening gaat dan weer een hele stap verder. Dat kan juridisch alleen in geval van een noodsituatie. Overigens was chirurgische castratie, toen dat nog werd gedaan in Nederland, ook niet altijd de oplossing. De recidive op seksueel gebied werd misschien minder, maar in sommige gevallen werd de agressie er juist door gevoed.'
Prof.dr. H. M. Dupuis, medisch-ethicus te Leiden: 'Men zegt bij eventueel gedwongen behandeling al snel: dat is tegen de Grondwet, en doelt dan waarschijlijk op artikel 11, over de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam. Maar ik vind dat we langzamerhand eens moeten gaan kijken naar de schending van de lichamelijke integriteit van het slachtoffer en potentiële slachtoffers. Men heeft hier in Nederland toch te veel de neiging voor de dader te denken en minder aan het slachtoffer. Ik vind: zouden we de samenleving niet eens moeten beschermen? In dat verband vind ik gedwongen chemische castratie a priori niet geheel onbespreekbaar. We zijn in Nederland namelijk wel erg mild voor de daders. Het gaat hier om heel ernstige misdrijven, niet om diefstal ofzo, waarvoor ze in sommige landen wel een hand afhakken. Zo'n schending van lichamelijke integriteit is chemische castratie niet. Ik durf de discussie hierover aan.'
Frits Wafelbakker, arts-seksuoloog en adviseur van de NVSH: 'Sinds 1970 bestaat in Nederland de mogelijkheid chemische castratie toe te passen met het middel androcur. Negatieve bijwerkingen ervan zijn depressiviteit en suïcidaliteit. Praten over gedwongen behandeling is in Nederland echt nog een stap te ver. Je hebt het dan over mensen voor de keus te stellen òf permanente tbs, of meewerken aan chemische castratie met een inspuiting. Maar de overtrokken reacties rond de Belgische zedenzaak maken op het ogenblik elk redelijk gesprek illusoir. Bovendien krijg je dan weer de discussie over de lichamelijke integriteit, een punt dat wonderlijk genoeg nooit mag worden gebruikt als het gaat om besnijdenis van kinderen.'
Dhr. P. R. Hazenberg van Schering Nederland in Weesp, dat androcur vervaardigt: 'Wij hebben het in dit geval over toepassing bij seksuele deviaties, niet over chemische castratie. Maar het wordt bijvoorbeeld ook gebruikt bij de behandeling van prostaatkanker. Ik kan alleen maar zeggen dat wij als Schering daar geen mening over hebben. Wij leveren op recept van een arts aan apothekers.'
Psychotherapeut en 'daderbehandelaar' Ruud Bullens van het Ambulant Bureau Jeugdwelzijnszorg in Leiden: 'Het wordt nu voorgesteld alsof je met het toedienen van androcur de samenleving tegen deze vormen van seksueel misbruik beveiligt. Maar dat is een fopspeen, een uiterst naïeve gedachte en ik vind dat kwalijk. Het toedienen zet namelijk hoogstens de seksuele drift in een lagere versnelling, maar haalt deze niet weg. En er blijven nog tal van vormen van misbruik mogelijk. Iemand wordt er niet een seksloos wezen door, terwijl dat wel een beetje zo wordt voorgesteld.'
Woordvoerster Bossert van Nefarma: 'Androcur... Klinkt als een homeopathisch middel. Voor chemische castratie? Dan zal het wel geen geneesmiddel zijn, meer voor de seksshops. Wacht, ik zoek het even op. Ja, het is toch een geneesmiddel. Ik fax het wel even.'
Uit het Repertorium '96/'97: 'Bij de behandeling van hyperseksualiteit en seksuele aberraties bij mannen kan Androcur 50 de intensiteit van de geslachtsdrift dempen, terwijl de richting hiervan gewoonlijk niet wordt beïnvloed. Door toepassing worden psychotherapie en andere maatregelen niet overbodig.'